Als de overheid zijn belang in de Amerikaanse rommelhypotheken van ING nu zou
verkopen, levert dat de Staat 500 miljoen euro op. Maar minister van
Financiën Jeroen Dijsselbloem heeft goede redenen om vast te houden aan het
belang.
Vier jaar geleden verstrekte de overheid een garantie op de portefeuille met
Amerikaanse rommelhypotheken van ING. Nu steggelen de bankverzekeraar en het
ministerie van Financiën over de verkoop van die zogenoemde
Alt-A-portefeuille.
Bij de presentatie van de kwartaalcijfers van ING bleek dat de marktwaarde van
de portefeuille nu 71,0 procent van de nominale waarde ligt, terwijl de
overheid al winst maakt bij een waarde van 66,6 procent. Dit betekent dat
Dijsselbloem een meevaller van 500 miljoen euro kan bijschrijven als hij het
belang van de hand doet.
ING wil dat de overheid snel verkoopt. Het staatsbelang beperkt de
bewegingsvrijheid van de bankverzekeraar. Zo is de beloning van bestuurders
bij ING aan grenzen gebonden, zolang het concern staatssteun geniet. Ook
gelden er beperkingen met betrekking tot concurrentie op de spaar- en
hypotheekmarkt. Bovendien kost het de bank geld.
ING-topman Jan Hommen zegt af te wachten wat Dijsselbloem doet.
Zo zat de deal in elkaar
Wat hield de zogenoemde Illiquid Asset Backup Facility die op 26 januari 2009
werd opgetuigd ook al weer in? Toentertijd moest ING flink afboeken op zijn
portefeuille van gebundelde en herverpakte Amerikaanse Alt-A-hypotheken,
doordat de waarde van de portefeuille verschrompelde. Afgesproken werd dat
de Staat garant zou staan voor 80 procent van de verliezen op de
portefeuille. De andere 20 procent kwam voor rekening van ING.
ING bleef juridisch eigenaar van de kredieten, maar de overheid werd
economisch eigenaar van vier vijfde van het totaal. Voor onze
staatsschuldpositie kun je zeggen dat we een deel van de portefeuille als
het ware lenen van ING. Groot voordeel was dat ING hierdoor niet verder
hoefde af te boeken op de portefeuille.
Garantieprovisie
In ruil voor de deal betaalt ING een garantieprovisie aan de overheid. Volgens
het jaarverslag van de overheid ontvingen we vorig jaar 244 miljoen euro aan
provisie van ING op de backup-faciliteit. Dit komt bovenop de gewone
ontvangen betalingen op 'ons' deel van de portefeuille (zo'n 2,4 miljard
euro).
Op zijn beurt betaalt de Staat een provisie voor het beheer en de financiering
van de portefeuille. Voor het beheer betalen we jaarlijks een vast bedrag,
maar voor de financiering een percentage van de waarde van het uitstaande
bedrag aan hypotheken. Omdat de hypotheken worden afgelost neemt dit met het
klimmen der jaren af.
Staat profiteert van herstel woningmarkt VS
Doordat de situatie op de Amerikaanse woningmarkt is verbeterd, gaat het
aflossen voorspoediger dan gedacht. Omdat de Staat nu al meer binnenkreeg
dan het aan provisie moest betalen aan ING, heeft de Staat extra 'afgelost'
aan de bankverzekeraar. Daardoor staan we nu voor een kleiner deel van de
totale omvang van de portefeuille garant. In feite bouwt de overheid de
staatssteun op deze manier al geleidelijk af.
Een gevolg van het langzaam afnemen van de omvang van de portefeuille, is dat
het steeds minder op onze staatsschuld drukt. Het deel waarvan wij als staat
economisch eigenaar zijn telt namelijk mee voor onze staatsschuld.
Dijsselbloem hoeft dus niet zo nodig nu al de hele portefeuille van de hand te
doen om toch te profiteren van de deal die zijn voorganger Wouter Bos in
2009 sloot. Zolang wij vasthouden aan ons deel van de portefeuille,
profiteert de Staat dus van het herstel op de Amerikaanse woningmarkt.
Hoge bonussen uit den boze
Bovendien biedt de staatssteun Dijsselbloem de middelen om vergaande invloed
uit te oefenen op ING. Zolang de bankverzekeraar aan de ketting ligt, zijn
exorbitante bonussen bijvoorbeeld uit den boze.
Topman Hommen zei woensdag af te wachten wat Dijsselbloem wil doen met de
portefeuille en dat er regelmatig contact is tussen de bank en het
ministerie. Wellicht dat Dijsselbloem in één van die ontmoetingen de zaken
voor de verandering eens heeft omgedraaid met een uitspraak van John F.
Kennedy: “Ask not what your country can do for you; ask what you can do for
your country.”
Laat Hommen dus maar met een aanbod komen dat zo aantrekkelijk is voor de
overheid, dat we het niet kunnen weigeren.
Lees ook op Z24.nl:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl